[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Cytowane przez nas zródÅ‚o opisujÄ…ce obrazwyraznie mówi, że relikwia Å›wiÄ™ta pojawiÅ‚a siÄ™ w Konstantynopolu po Å›mierci Aspara,a wiÄ™c najwczeÅ›niej w 471 r.Oprócz fundacji w Blachernach Weryna prawdopodobnie jest zwiÄ…zana z budowÄ…koÅ›cioÅ‚a poÅ›wiÄ™conego Dziewicy w Chalkopratei435.Poza tym dokoÅ„czyÅ‚a budowykoÅ›cioÅ‚a Å›w.Ireny z Peramy436.Innym aspektem religijnoÅ›ci tamtych czasów byÅ‚a filantropia.W zródÅ‚ach niezachowaÅ‚y siÄ™ wiadomoÅ›ci na temat dziaÅ‚alnoÅ›ci charytatywnej Weryny, wspieraniu przezniÄ… chorych i ubogich, jak to robiÅ‚y cesarzowe z dynastii Teodozjusza Wielkiego, jakchoćby jego żona Flacilla437.Ponieważ taka dziaÅ‚alność byÅ‚a niejako obowiÄ…zkiem żonycesarza, wydaje mi siÄ™, że także żona Leona I jÄ… prowadziÅ‚a, aczkolwiek nie zostaÅ‚o toodnotowane w zródÅ‚ach.Być może autorzy współczeÅ›nie piszÄ…cy bardziej koncentrowalisiÄ™ na jej dziaÅ‚alnoÅ›ci politycznej niż na pomocy ubogim.2.ZenonisJeÅ›li chodzi o obraz tej cesarzowej w zródÅ‚ach, biorÄ…c pod uwagÄ™ jejzaangażowanie religijne, to jest on zdecydowanie niekorzystny.W zÅ‚ym Å›wietle ukazujÄ… jÄ…%7Å‚ywot Daniela Stylity438.W cytowanym już fragmencie przy omawianiu cesarzowejWeryny sÅ‚yszymy, że Daniel wyraznie wystÄ™powaÅ‚ przeciw żonie Bazyliskosa.JeÅ›liw przypadku Weryny autor chce za wszelkÄ… cenÄ™ ukryć niekorzystne informacjÄ™ o niej, tow jego relacji o Zenonis możemy zauważyć jego wyraznÄ… niechęć do jej osoby, zwróćmyuwagÄ™, że nawet nie wymienia jej imienia.Wyrazniej jest to widać w innym miejscu439,kiedy to zebrany w koÅ›ciele w Konstantynopolu lud w obecnoÅ›ci patriarchy Akacjusza434op.cit., s.190.435Mango, The Chalkoprateia Annunciation and the Pre-eternal Logos, IZ, 1993/4, ss.165 70 (non vidi).436Janin, La geografie ecclesiatique de l empire byzantin, I.3, w: Les églises et les monasteUes, Paris 1969,s.106.437Holume, op.cit., ss.21 -28.43876.43971, —» ±j Ä ½ ™µ¶ ²µ» º± Ä ½ ‘DZ ² º±Ä±¹ÃÇŽµ106wyrażajÄ…c swojÄ… dezaprobatÄ™ dla polityki religijnej Bazyliskosa skandowaÅ‚: ,,Eljasz okryjeJezabel i Achaba wstydem.Widzimy, że Zenonis porównana tutaj zostaÅ‚a do Jezabel,bÄ™dÄ…cej w Biblii wcieleniem zÅ‚ych cech i przywar.Takie nastawienie autora jest bezwÄ…tpienia rezultatem jej monofizyckich sympatii, których wrogiem byÅ‚ Daniel.Mamy przekazy zródÅ‚owe, które wprost mówiÄ… o jej udziale w polityce męża,a nawet o jej dominujÄ…cej roli w przeciÄ…gniÄ™ciu Bazyliskosa na stronÄ™ monofizytyzu.BezpoÅ›rednio i wymieniona już z imienia wystÄ™puje Znonis w przekazie TeodoraLektora440.Dowiadujemy siÄ™, że tuż po przejÄ™ciu wÅ‚adzy przez jej męża, ,,ZenonisnajgwaÅ‚towniej podjudzaÅ‚a Bazyliskosa przeciwko ortodoksji.W innym fragmencie tegosamego autora czytamy, że Bazyliskos, kiedy w 476 r.dowiedziaÅ‚ siÄ™ o wyruszeniu Zenonana czele wojsk przeciwko niemu ,,BiorÄ…c Zenonis, swojÄ… żonÄ™ do koÅ›cioÅ‚a, tÅ‚umaczyÅ‚Akacjuszowi, klerowi i mnichom, że nakazaÅ‚ sÅ‚uszne rzeczy dla paÅ„stwa, odwoÅ‚ujÄ…c swojewczeÅ›niejsze postanowienia ze wzglÄ™du na przeciwnÄ… stronÄ™441.Widzimy, że w pierwszym fragmencie swojego dzieÅ‚a Teodor Lektor czyni ZenonisodpowiedzialnÄ… za politykÄ™ religijnÄ… Bazyliskosa.Takie ujÄ™cie sprawy jeszcze bardziej jestwidoczne w przekazie Teofanesa442: ,,Natychmiast popchniÄ™ty do tego zwÅ‚aszcza sÅ‚owamiZenonidy, wypowiedziaÅ‚ wojnÄ™ sÅ‚usznej wierze.Przy analizowaniu tych przekazów musimy pamiÄ™tać, że zarówno Teodor Lektor orazTeofanes byli zwolennikami ortodoksji, a Teofanes piszÄ…c swojÄ… kronikÄ™ także przyopisywaniu wydarzeÅ„ zwiÄ…zanych z politykÄ… religijnÄ… Bazyliskosa obficie korzystaÅ‚z dzieÅ‚a Teodora Lektora443.W zwiÄ…zku z tym ich niechÄ™tny stosunek do cesarzowejZenonis jest Å‚atwy do zrozumienia.PiszÄ…cy współczeÅ›nie z wydarzeniami Teodor Lektor nie ma żadnych wÄ…tpliwoÅ›ci co doudziaÅ‚u a zwÅ‚aszcza wpÅ‚ywu cesarzowej na politykÄ™ religijnÄ… męża.Pierwszy cytatmówiÄ…cy o mianowaniu Zenonis AugustÄ… i o jej roli w przejÅ›ciu na monofizytyzm440Epitome 402, –·½É½ ´¿j µ »¹Ãı À±Á¿Áµ ÷j º±Ä Ä j Á¸¿´¿¾ ±j ’±Ã¹» ú¿½.441ibid., 412,œ±¸ ½ ’±Ã¹» ú¿j Ä ½ À ™Ã±ÅÁ ±j º ½·Ã¹½ – ½É½¿j, »±² ½ –·½É½ ´± Ä ½³±µµÄ ½ ± Ä¿ ½ Ä ºº»·Ã Àµ»¿³ ñĿ Ä ‘º±º º± º» Á º± µ¿½±Ç¿j, º±Ä ´ º±¹± Ä ¸Á ½ À ´Éºµ, ´¹ Ä Á¿Å ´ ºÄ¿Å º±Ä±» ñj Ä ÀÁ ĵÁ±.442Chronografia AM 5967,º± µ ¸ Éj º±Ä Ä j À ÃĵÉj À±ÁµÄ ¾±Ä¿, –·½É´ ±j µ »¹ÃıÀ±Á¿Áµ ÷j ± Ä ½ µ j Ä¿ Ä¿.443Mango, Scott, op.cit., s.188, przyp.a.107Bazyliskosa, dotyczy wydarzeÅ„ tuż po mianowaniu go cesarzem, a wiÄ™c majÄ…cych miejscena poczÄ…tku 475 r.Drugi cytat z jego dzieÅ‚a dotyczy wydarzeÅ„ o rok pózniejszych.Bazyliskos, który dowiedziaÅ‚ siÄ™ o zdradzie Armatosa i o nadciÄ…gajÄ…cym na czele wojskcesarzu Zenonie, chciaÅ‚ ratować swojÄ… sytuacjÄ™ w stolicy.MiaÅ‚ nadziejÄ™, że odwoÅ‚anieedyktu religijnego z kwietnia 475 r., poprawi jego stosunki z patriarchÄ… Akacjuszemi ludem stolicy, które byÅ‚y bardzo napiÄ™te.Od lutego 476 r., bowiem w KonstantynopolumiaÅ‚ miejsce kryzys polityczny.Do stolicy paÅ„stwa przybyÅ‚ Daniel Stylita i otwarcie stanÄ…Å‚po stronie Akacjusza
[ Pobierz całość w formacie PDF ]