[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Ludzie wytwarzają sobie też pogląd na cudzy poziom i cudzą mocsocjologiczną.Wywołuje to w nich uczucia ambicjonalne, które względemkonkurentów dościgających w awansie przejawiają się jako zawiść a względemkonkurentów prześcigających w awansie jako zazdrość.Uczucie zawiści jest tymsilniejsze, im szybciej wzrasta poziom aktualny dościgających konkurentów /gdyżprowadzi to do wyobrażenia o wysokim poziomie potencjalnym tych konkurentów awięc o dużej możliwości prześcignięcia/.Jeżeli uczucia zawiści doznają ludzie o dużejmocy socjologicznej, lecz niskim poziomie, to zdają oni sobie sprawę z braku szansna dalsze zwiększanie własnej mocy socjologicznej, wobec czego wykorzystują oniStrona 28 z 76 swoją dużą moc socjologiczną do pognębienia, maltretowania takich wybijających siękonkurentów, dopóki ci mają jeszcze za małą moc socjologiczną; w tych przypadkachtendencje zdobywcze przejawiają się jako tzw. sadyzm zwierzchnika w stosunku dopodwładnego, tj.dążenie do utrzymania przewagi nie przez zwiększanie mocysocjologicznej, przez hamowanie jej wzrostu u innych, tendencje zdobywczewzględem konkurentów, którym zaczyna się nie powodzić słabną, przy czym pojawiasię uczucie ulgi, które wobec niepowodzenia konkurentów dościgających jestuczuciem lekceważenia a wobec niepowodzenia konkurentów prześcigającychuczuciem uciechy/.Uczucie to jest dobrze znane z historii rewolucji, któredoprowadziły do upadku rozmaitych koronowanych miernot/.Pod wpływem własnych tendencji zdobywczych ocenia się rozmaite cudzetendencje zdobywcze.Gdy konkurent dąży do uzyskania mocy socjologicznej ponadjego domniemany poziom, przypisuje mu się zarozumiałość , a gdy konkurentrzeczywiście tę nadmierną moc socjologiczną osiągnął, przypisuje mu się uczucie pychy ; dążenie do jej dalszego zwiększenia określa się jako zachłanność .Gdykonkurent osiągnął moc socjologiczną odpowiednią do jego domniemanego poziomu,przypisuje mu się uczucie dumy .Gdy konkurent przecenia posiadaną mocsocjologiczną, przypisuje mu się próżność .yródłem uczuć ambicjonalnych są również rozbieżności między oceną własną ioceną cudzą poziomu i mocy socjologicznej danego osobnika.Do rozbieżności ocen dochodzi z dwóch powodów.Po pierwsze, osobnikoceniający sam siebie i inny osobnik, który go ocenia, kierują się własnymiinteresami, a interesy te mogą być przecież różne.Po drugie, ocena cudza jest częstofragmentaryczna; na przykład, moc socjologiczną innych ludzi ocenia się często napodstawia ich ubrania, mieszkania, wydatków itp., poziom zaś na podstawie sposobumówienia, zachowania się przy jedzeniu itp., a to może się okazać zawodne.Ocena cudza w stosunku do oceny własnej poziomu i mocy socjologicznejmoże być pochlebna /przecenianie/ lub niepochlebna /niedocenianie/.W każdymjednak z tych dwóch przypadków nie jest obojętne, czy chodzi o poziom czy o mocsocjologiczną.Różnica polega na tym, ze moc socjologiczna w znacznie większymstopniu zależy od poziomu niż od mocy socjologicznej.Możliwe są raptowne zmianymocy socjologicznej, natomiast poziom może się zmieniać tylko w sposób powolny.Strona 29 z 76 Dlatego też jeżeli między posiadaną mocą socjologiczną a poziomem nie maodpowiedniości, to w dążeniu do osiągnięcia tej odpowiedniości łatwiej jest, mimowszystko, w krótkim czasie zwiększyć moc socjologiczną, gdy jest za mała, niżpodwyższyć poziom, gdy jest za niski.Odpowiedniość można uzyskać przezrzeczywiste zwiększenie mocy socjologicznej bądz podwyższenie poziomu przezzmianę wyobrażeń będących podstawą własnej oceny mocy socjologicznej i poziomu/tzn.można sobie wyobrażać, że się ma większą moc socjologiczną lub wyższypoziom niż w rzeczywistości/.Z przyczyn omówionych powyżej wyobrażeniaodgrywają większą rolę we własnej ocenie poziomu niż mocy socjologicznej.Dlategowięcej jest ludzi mających złudzenia co do własnej wartości niż co do uzyskanychkorzyści.Wskutek tego niedocenianie czyjegoś poziomu i niedocenianie czyjejś mocysocjologicznej wywołują różne uczucia ambicjonalne ludzie są znacznie wrażliwsi naniedocenianie ich poziomu.Upraszczając sprawę przez pominięcie rozmaitych okoliczności ubocznychmożna rozróżnić sześć głównych uczuć ambicjonalnych wywołanych rozbieżnościąmiędzy oceną własną i oceną cudzą poziomu i mocy socjologicznej.U człowieka mającego poczucie odpowiedniości między posiadaną mocąsocjologiczną a poziomem nie ma niedopasowania sytuacji do charakteru, a więc niema i tendencji zdobywczych.Jest to stan określany potocznie jako zadowolenie miłości własnej .Za niska ocena cudza poziomu lub mocy socjologicznej narusza towyobrażenie zakłócając równowagę organizmu.Wywołuje to urazę , zranieniemiłości własnej , tj.tendencję do usunięcia zródła zakłócenia przez skorygowaniecudzej oceny.Do tego celu człowiek urażony wykorzystuje posiadaną mocsocjologiczną stosując represje wobec nie doceniającego; na przykład, zwierzchnikodmawia awansu podwładnemu, który wyraził się o nim lekceważąco
[ Pobierz całość w formacie PDF ]