[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Czasem w wÄ…skichdefinicjach akcentowane sÄ… skutki bÄ…dz drastyczność zachowaÅ„.W literaturze przedmiotu spotkać można wiele sposobów klasyfikacji zachowaÅ„skÅ‚adajÄ…cych siÄ™ na przemoc fizycznÄ….WedÅ‚ug I.Pospiszyl (1994) przemoc fizycznaobejmuje różne formy zachowaÅ„, które mogÄ… wystÄ™pować w postaci czynnej lub biernej.Do czynnych form przemocy fizycznej zalicza ona przede wszystkim bicie - poczÄ…wszyod klapsów, wymierzonych policzków, poprzez bicie pięściÄ…, przedmiotem, do bicia na oÅ›lep.Czynne formy to także kopanie, zmuszanie do uwÅ‚aczajÄ…cych usÅ‚ug, oparzenia,okaleczenia, duszenie, usiÅ‚owanie lub dokonanie zabójstwa.Z kolei przemoc fizycznabierna to różnego rodzaju nakazy i zakazy (np.opuszczania domu, chodzenia, mówienia).Zdaniem Grochocimskiej (1999) przemoc fizyczna może przybierać formÄ™bezpoÅ›rednich lub poÅ›rednich zachowaÅ„ napastliwych bÄ…dz destrukcyjnych.Zachowania napastliwe to zachowania skierowane na okreÅ›lony podmiot, których celemjest zadanie bólu, wywoÅ‚anie strachu lub wyrzÄ…dzenie przykroÅ›ci.Do zachowaÅ„napastliwych zaliczyć można: uderzanie, trÄ…canie, szarpanie, wyrywanie, ciÄ…gniÄ™cie,szczypanie, Å›ciskanie, duszenie, kopanie, wykrzywianie siÄ™, przedrzeznianie, pluciei gryzienie oraz rzucanie, uderzanie czy kÅ‚ucie za pomocÄ… przedmiotów martwych.Te formy Grochocimska zalicza do prostych zachowaÅ„ napastliwych, ich czas trwaniajest krótki, Agresja może mieć również formÄ™ zÅ‚ożonych zachowaÅ„ napastliwych-takich jak bójki czy przestraszanie - których czas trwania jest wyraznie dÅ‚uższyniż zachowaÅ„ prostych.Oprócz zachowaÅ„ napastliwych przemoc fizyczna obejmujetakże zachowania destrukcyjne, których celem jest uszkodzenie lub zniszczenie rzeczy,przedmiotów.Należą do nich: darcie, uderzanie, rzucanie, kopanie i wybuchy zÅ‚oÅ›ci.Prezentowane formy zachowaÅ„ napastliwych i destrukcyjnych majÄ… charakterbezpoÅ›redni.PoÅ›rednia przemoc fizyczna dotyczy tych zachowaÅ„ agresywnych, którewyrzÄ…dzajÄ…c szkodÄ™ lub przykrość osobie bÄ™dÄ…cej obiektem agresji, jednoczeÅ›nienie przybierajÄ… formy skierowanego na niÄ… ataku.PoÅ›rednia przemoc fizyczna obejmujezarówno zachowania napastliwe (przeszkadzanie, dokuczanie, zanieczyszczanie),jak i destrukcyjne (psucie, darcie, brudzenie, wybijanie szyb).86PRZEMOC W RODZINIE JAKO yRÓDAO ZACHOWAC AGRESYWNYCH DORASTAJCEJ MAODZIE%7Å‚YAnalizowane sposoby klasyfikacji form zachowaÅ„ przez badaczy ukazujÄ… szerokizbiór zachowaÅ„ uznanych za przejaw przemocy fizycznej.Przeprowadzone przez M.Jarosz (1998) w Å›rodowisku szkolnym badaniawykazaÅ‚y, iż zachowania, takie jak: kopanie, bicie pięściami na oÅ›lep, obezwÅ‚adnianie,przywiÄ…zywanie, krÄ™powanie pasami, systematyczne bicie na tzw.wszelki wypadek,rzucanie ze zÅ‚oÅ›ciÄ… przedmiotami - zdecydowana wiÄ™kszość respondentów (ponad 92%)uznaÅ‚a za przemoc w stosunku do dziecka.Niewiele niższa czÄ™stość (70% - 80%)przypadÅ‚a w udziale zachowaniom typu: wykrÄ™canie rÄ™ki, ciÄ…gniÄ™cie za ucho czy solidnelanie za przewinienie.Tylko poÅ‚owa osób traktowaÅ‚a szarpanie, potrzÄ…sanie dzieckiemjako przemoc.Bicie za przewinienie rzadko identyfikowano jako formÄ™ przemocyfizycznej wobec dzieci.Ta kategoria zachowaÅ„ uzyskaÅ‚a najniższÄ… czÄ™stość - zaledwie 11%.Do nastÄ™pstw somatycznych przemocy fizycznej wobec dzieci zalicza siÄ™129:Øð siÅ„ce i obrzÄ™ki wystÄ™pujÄ…ce na różnych częściach ciaÅ‚a: twarzy, ramionach, klatcepiersiowej, plecach, pod pachami, po wewnÄ™trznej stronie ud i ramion;Øð krwawe prÄ™gi i regularne przebarwienia skóry na plecach, poÅ›ladkach, na nogach,stopach, dÅ‚oniach, czÄ™sto przybierajÄ…ce ksztaÅ‚t narzÄ™dzi, którymi zostaÅ‚y zadane;Øð Å›lady rÄ…k od gwaÅ‚townego chwytania, potrzÄ…sania;Øð Å›lady duszenia, wiÄ…zania;Øð rany twarzy u niemowlÄ…t i maÅ‚ych dzieci, np.typowe u maÅ‚ych dziecikarmionych na siÅ‚Ä™ rany wÄ™dzideÅ‚ka, obrażenia warg mogÄ…ce być wynikiempróby uspokojenia dziecka, naderwanie małżowiny ucha;Øð blizny na ciele, szczególnie gdy jest ich wiele i w różnym stadium gojenia;Øð trwaÅ‚e ubytki wÅ‚osów powstaÅ‚e w wyniku wyrwania ich razem ze skórÄ…lub jako wyraz stresu emocjonalnego;Øð nietypowe Å›lady po oparzeniach;Øð urazy gÅ‚owy, najczęściej spowodowane biciem gÅ‚owÄ… o drzwi lub Å›cianÄ™;Øð zÅ‚amania i zwichniÄ™cia koÅ›ci;Øð obrażenia wewnÄ™trzne jamy brzusznej (dominujÄ… wÅ›ród przyczyn zgonów);Øð widoczna trudność w chodzeniu lub siadaniu;Øð zwiÄ™kszona wrażliwość na dotyk (szczególnie ramion, pleców, poÅ›ladków);129 Zaburzenia rozwojowe dzieci krzywdzonych emocjonalnie.Rozpoznanie i interwencjapsychospoÅ‚eczna w doÅ›wiadczeniach brytyjskich i polskich , red.Iwaniec D., Szmagalski J., Wyd.Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2005, s.154 -167, s.162 - 16387PRZEMOC W RODZINIE JAKO yRÓDAO ZACHOWAC AGRESYWNYCH DORASTAJCEJ MAODZIE%7Å‚YØð brak reakcji na ból (w rezultacie dÅ‚ugotrwaÅ‚ej przemocy fizycznej);Øð ospaÅ‚ość, apatia, brak koncentracji;Øð potliwość;Øð reakcje regresyjne, np.brak kontroli fizjologicznej u dziecka powyżej 4 rokużycia (brudzenie bielizny, moczenie siÄ™, torsje);Øð reakcje kompulsywne, np.ssanie palca, obgryzanie paznokci; reakcje niecelowe,obżarstwo.Natomiast do konsekwencji poznawczych, emocjonalnych, behawioralnych przemocyfizycznej wobec dzieci można zaliczyć130:Øð brak lub zachwianie poczucia bezpieczeÅ„stwa;Øð brak przynależnoÅ›ci uczuciowej do osób najbliższych;Øð obniżona samoocena, brak poczucia wÅ‚asnej wartoÅ›ci;Øð nieakceptowanie siebie;Øð poczucie zagubienia, bezsensu;Øð trudnoÅ›ci w nawiÄ…zywaniu kontaktów z otoczeniem;Øð poczucie krzywdy, winy;Øð depresja;Øð egocentryzm;Øð lÄ™ki;Øð koszmary nocne;Øð bierność;Øð postawa zależnoÅ›ci;Øð zaburzenia pamiÄ™ci i koncentracji uwagi; zaburzenia aktywnoÅ›ci spoÅ‚ecznej;zaburzenia sfery intelektualnej uwarunkowane organiczne (np.upoÅ›ledzenieumysÅ‚owe, otÄ™pienie);Øð zaburzenia zachowania zwiÄ…zane z trudnoÅ›ciÄ… kontrolowania emocjii rozpoznawania sytuacji spoÅ‚ecznych; zaburzenia nerwicowe i nerwice;Øð lÄ™kliwość w stosunku do dorosÅ‚ych (gwaÅ‚towne uchylanie siÄ™ od odpowiedzina gest);Øð obojÄ™tność na pÅ‚acz innych dzieci;Øð brak poczucia realnoÅ›ci - ucieczki w Å›wiat fantazji;Øð zachowania agresywne lub (i) autodestrukcyjne;130Marzec - Holka K. Nie bÄ™dziesz biÅ‚ dziecka swego.Studium z zakresu profilaktyki spoÅ‚ecznej,Wydawnictwo Uczelniane Wyższej SzkoÅ‚y Pedagogicznej, Bydgoszcz 1996, s.26 - 2788PRZEMOC W RODZINIE JAKO yRÓDAO ZACHOWAC AGRESYWNYCH DORASTAJCEJ MAODZIE%7Å‚YØð silna potrzeba kontrolowania innych, wyrażana np.poprzez zachowaniaagresywne;Øð alkoholizm, narkomania;Øð stosowanie przemocy fizycznej w życiu dorosÅ‚ym, w tym także wobec dzieci.OpierajÄ…c siÄ™ przede wszystkim na rezultatach badaÅ„ przeprowadzonych w krajachEuropy Zachodniej i Stanach Zjednoczonych, badacze zajmujÄ…cy siÄ™ tÄ… problematykÄ…do czynników zwiÄ…zanych z przemocÄ… fizycznÄ… zaliczajÄ…:Øð niski poziom odpornoÅ›ci na frustracjÄ™ Å‚Ä…czÄ…cy siÄ™ z trudnoÅ›ciami życiacodziennego,Øð nierealne oczekiwania w stosunku do dziecka zarówno w sferze zachowaÅ„, jaki osiÄ…gnięć oraz wyglÄ…du,Øð doÅ›wiadczenie przemocy w dzieciÅ„stwie przez rodzica, który byÅ‚ nie tylkoofiarÄ…, ale także czÄ™stym jej obserwatorem,Øð nadmierne spożywanie alkoholu,Øð preferowanie kontroli punitywnej,Øð niektóre cechy dziecka - opóznienia rozwoju, specjalne wymagania, przewlekÅ‚echoroby, różne upoÅ›ledzenia fizyczne.Przemoc fizyczna jest tematem kontrowersyjnym.Niektórzy rodzice uważajÄ…bowiem, iż jest doskonaÅ‚ym Å›rodkiem w utrzymaniu posÅ‚uszeÅ„stwa swych dzieci
[ Pobierz całość w formacie PDF ]