[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Pózniej układklientarny został przywrócony.Prawie całe stulecie względnego pokoju wewnętrznego, jednocześnie jednak wzrastający napór Gotówczy innych "dalej mieszkających barbarzyńców" (jak się wyraził autor żywotu cesarza Marka Aureliusza) z północy, a także zaangażowanie cesarstwa w walkach z Partami na Wschodzie, skłonił ludy germańskie, wśród nich Markomanów, do parcia na południe, w kierunku prowincji naddunajskich.Taka była geneza ciężkich dla obustron (w ich trakcie barbarzyńcy zdołali się wedrzeć daleko w głąbItalii) dwóch wojen markomańskich, które rozpoczęły się w latachsześćdziesiątych II w.(uwiecznionych na słynnej kolumnie MarkaAureliusza w Rzymie), zakończonych w 180 r.ciężko okupionymzwycięstwem strony rzymskiej.Dwuletnia okupacja zwyciężonegokraju miała być początkiem budowy nowej prowincji rzymskiej napółnoc od Dunaju ("Markomanu"), po śmierci Marka Aureliuszajego następca Kommodus zrezygnował jednak z tego planu.Nieoznaczało to kresu kłopotów cesarstwa ze strony Markomanów, przeciwstawiać im musieli się cesarze: Septymiusz Sewer, Karakallai Aleksander Sewer.W 253 r.wraz ze Scytami Markomanowie spustoszyli rzymskie Noricum i Panonię.Za panowania cesarza Gallie-na część Markomanów została osiedlona w Górnej Panonii.NajazdyMarkomanów musieli odpierać Dioklecjan w 299 r.i Walentynian Iw 374/375 r.(temu cesarzowi przypisuje się zamiar odnowienia planów Marka Aureliusza co do powołania nowej prowincji).W 396 r.Stylichon za pośrednictwem św.Ambrożego zdołał zawrzeć układz Markomanami, przy tej okazji dowiadujemy się, że księżna marko-mańska Fritigil przyjęła chrześcijaństwo.Markomanów odnajdujemy w rzymskich wojskach posiłkowych, m.in.w Afryce.W 433 r.Markomanowie panońscy dostali się pod panowanie Hunów, w 451 r.brali udział w wielkiej wyprawie Attyli na Galię.Na początku VI w.główna część Markomanów wywędrowała do południowych Niemiec,wnosząc decydujący wkład w etnogenezę nowego plemienia Ba-(ju)warów. Dzieje Kwadów wiązały się dość ściśle z dziejami Markomanówi przez długie okresy toczyły się jak gdyby w ich cieniu.W zródłachrzymskich występują dość często, nie będziemy tutaj szczegółowoprzedstawiać kolejnych epizodów.Na początku V w.znaczna częśćKwadów wraz z Wandalami i Alanami wzięła udział w inwazji Galii,skąd - jak niebawem zobaczymy - przedostała się wraz z nimi doHiszpanii, gdzie założyli własne państwo.Zarówno u nich, jak również u pozostałych w pierwszych siedzibach Kwadów, obserwujemypowrót do dawnej nazwy - Swebów.W 453 r.Kwadowie wzięli udziałw rozprawie ludów germańskich z Hunami w bitwie nad rzeką Ne-dao.Sąsiadując z sarmackimi Jazygami, Kwadowie już od II w.podlegali wpływom kultury materialnej tego koczowniczego ludu, m.in.przejęli konny sposób walki, zachowując jednak germański język.yródła niekiedy podkreślają znaczną liczebność Kwadów, szacowanąprzez uczonych w granicach 200-300 000 głów.Kres Kwadów jestpraktycznie nieznany; można się domyślać, że ich resztki wywędro-wały wraz z Longobardami w drugiej połowie VI w.do Italii.IVW ostatni dzień roku 406, korzystając zapewne z odkomenderowania części garnizonów rzymskich nad Renem do Italii, do walki z najazdem barbarzyńskich hord Radagaisa, oraz z zamarznięcia Renu,poważne siły barbarzyńskie przekroczyły limes reński i wdarły się doGalii.yródła wymieniają w związku z tym wydarzeniem Wandalówi Alanów, ale wkrótce musiały się do nich przyłączyć także inne ludy,wśród nich Swebowie.Dobrze na ogół poinformowany św.Hieronim w liście napisanym w 409 r.wymienia Kwadów, Wandalów, Sarmatów, Alanów, Gepidów, Herulów, Saksonów, Burgundów, Alema-nów oraz "Panończyków".Kronikarz hiszpański Hydatius stwierdza,że po niecałych trzech latach walk i plądrowania Galii, Wandalowie,Alanowie i Swebowie przeprawili się - jesienią 409 r.- przez słabostrzeżone przełęcze pirenejskie do Hiszpanii.Wykorzystując walki wewnętrzne w cesarstwie, najezdzcy - nie zaniedbując zwykłych łupiestw - rozprzestrzenili się po większej części półwyspu, pozostawiając w ręku Rzymian jedynie prowincję Tarraco-nensis.W 411 r.doszło do ugody z cesarzem Honoriuszem; barbarzyńcom zostało przyznane prawo posiadania ad inhabitandum (a zatemwedług statusu federatów) ziem faktycznie przez nich zajętych, w zamian za raczej teoretyczny obowiązek obrony Hiszpanii przeciwkoobcym czynnikom.Rzekomo w sposób losowy barbarzyńcy podzielilisię półwyspem: Wandalowie-Hasdingowie i Swebowie otrzymali Galicję (północno-zachodnia część półwyspu), podczas gdy Wandalom-Si-lingom przypadła Betyka, a Alanom (którzy widocznie liczebnie lubpolitycznie przeważali w konfederacji) - Luzytania i Carthaginensis.Mimo podnoszonych niekiedy w nauce wątpliwości, Swebowie,o których mowa, wywodzili się od znanych nam z Europy ZrodkowejKwadów.W 416 r.okazało się, że ich najbliższym przeciwnikiem sąna razie nie tyle Rzymianie, co Wizygoci, którzy występowali wówczas w Galii i Hiszpanii jako eksponenci władzy rzymskiej
[ Pobierz całość w formacie PDF ]