[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Doprawdy, że między takimi znalazłszy się ludźmi, podobnie jak te tam odludki pomiędzy chórem, cieszyłbyś się.gdybyś spotkał choćby Eurybartosa czy Frynondasa i wyć zacząłbyś z tęknoty za tą niegodziwością ludzi tutejszych.Ty dziś jesteś popsuty zanadto, Sokratesie; przecież wszyscy są nauczycielami dzielności; uczą, ile kto może, a ty nie dostrzegasz ani jednego.To podobnie, jakbyś szukał, kto właściwie jest nauczycielem greckiego, ani jednego byś nie znalazł, ani też, myślę, gdybyś dochodził, kto to może uczyć synów naszych rzemieślników tej ich sztuki, której się przecież od ojca nauczył, o ile tylko to było w mocy ojca i jego przyjaciół, uprawiających to samo rzemiosło: kto tych ludzie jeszcze mógł uczy, myślę, Sokratesie, że tutaj niełatwo wskazać nauczyciela; natomiast wskazać go u stojących z dala od wszelkiego zawodu łatwo.Tak samo z dzielnością i ze wszystkimi innymi rzeczami- A tymczasem, jeśli jest ktoś, kto choć trochę lepiej od nas podprowadzać potrafi na drodze dzielności, powinniśmy go cenić wysoko.Jednym z takich, uważam, jestem ja sam i potrafię w porównaniu z innymi ludźmi osobliwie przydać się komuś na drodze do doskonałości.Zaczem godzien jestem wynagrodzenia, które pobieram, i jeszcze większego, co nawet sam uczeń później uznać musi.Toteż laki mam zwyczaj przy odbieraniu wynagrodzenia.Skoro ktoś u mnie ukończy naukę, jeśli chce, płaci tyle, ile ja stale biorę.Jeśli zaś nie, idzie do świątyni i przysięga, ile też jego zdaniem, warta była nauka, i tyle płaci.Tyle jest, Sokratesie, słów mojej przypowieści i wywodu ścisłego, że dzielności można uczyć i Ateńczycy są tego zdania i że nic w tym nie ma dziwnego, jeżeli dzielni ojcowie miewają lichych synów, a nic nie warci dzielnych, skoro i synowie Polikleta, równieśnicy tego tu Paralosa i Ksantypa są zerami w porównaniu do ojca, a podobnie inni innych fachowców.Ale tym tu jeszcze nie można czynić tego zarzutu.Jeszcze jest w nich nadzieja.Młodzi jeszcze.Protagoras po takim długim wywodzie przestał mówić.A ja długi czas jeszcze pod urokiem zostając, patrzyłem w niego, może jeszcze co powie; chciałem słuchać- Dopiero gdym zauważył, że już naprawdę musiał przestać, z trudem pozbierałem się niejako i powiadam, patrząc na Hippokratesa:— Synu Apollodora, jaki ja ci wdzięczny jestem, żeś mnie zachęcił, aby tu przyjść.Wielką przywiązuję wagę do tego, żem słyszał to, co usłyszałem od Protagorasa.Ja przecież przedtem myślałem, że to nie ludzkiej zapobiegliwości zasługa, że się ludzie dobrzy stają dobrymi- A teraz jestem przekonany.Tylko mi drobiazg jakiś przeszkadza, który oczywiście Protagoras z łatwością dodatkowo usunie, skoro nas już tylu oto rzeczy nauczył.Gdyby tak ktoś na ten sam temat rozprawiał z którymkolwiek z mówców ludowych, pewnie by też takie słowa usłyszał — choćby z ust Peryklesa albo od kogokolwiek innego z tych, co umieją mówić.Gdyby jednak potem jeszcze zapytać takiego o cokolwiek, wtedy ten będzie jak książka: nic nie potrafi ani odpowiedzieć, ani sam zapytać, a jeśliby go kto i & drobiazg jaki z tego przemówienia dodatkowo zapytał, ten, jak kocioł miedziany, kiedy go uderzyć długo huczy i ciągnie, póki go kto nie chwyci; tak samo i mówcy, kiedy ich o drobiazg nawet zapytać, robią z rozmowy wyścig na daleką metę.Natomiast nasz Protagoras potrafi i długie a piękne mowy wygłaszać, jak ot z tego teraz widać, ale umie też i na pytania odpowiadać pokrótce, Tak sam zapyta, poczekać i przyjąć odpowiedź, a ten dar bardzo niewielu posiada.Więc teraz, Protagorasie, pewnego drobiazgu mi braknie a będę już miał wszystko, jeżelibyś mi tylko na to odpowiedział.Ty powiadasz, że dzielności można nauczyć, a ja, jeżelibym komukolwiek na świecie uwierzył, to przede wszystkim tobie-Otóż to, co mnie \v twoim przemówieniu niepokoiło, to mi teraz w mojej duszy uzupełnij.Mówiłeś bowiem, że Zeus sprawiedliwość i wstyd miał posłać ludziom, a znowu w wielu miejscach mówiłeś podczas wywodów, że sprawiedliwość i rozsądek, którym panujemy nad sobą i pobożność, i wszystko to w ogóle jest czymś jednym, jest to dzielność
[ Pobierz całość w formacie PDF ]