[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.karami tym, którzy próbowaliby nawracać Żydów siłą, po Innocentego IV, który wydał bullę piętnującą wszelkie próby oskarżania Żydów o mordy rytualne.Wzburzenie katolików wywołała nieskrywana radość środowisk żyd.okazywana z powodu wystąpień M.Lutra i postępów reformacji; jak pisze Graetz: „Niejeden gorący Żyd upatrywał w rokoszu luteranów przeciw papiestwu ruinę chrześcijaństwa w ogólności i triumf judaizmu.(.) Marzycielskie umysły pośród Żydów wiązały nawet (.) z ciosami, jakie poniosło papiestwo oraz adoracja relikwii i obrazów, najśmielsze nadzieje rychłego upadku Rzymu i zbliżania się mesjanicznej doby zbawienia"; Żydzi mieli nadzieję.że reformacja osłabi i podzieli ich wrogów: początkowo spotkali się zresztą z bardzo przychylnym przyjęciem Lutra, który oczekiwał masowych, spontanicznych nawróceń Żydów na zreformowaną przezeń religię; szybko przekonał się jednak, że twardo obstają oni przy swej wierze i oczekują, aby to on raczej nawrócił się na judaizm; oburzony na Żydów, którzy tak mocno zawiedli jego nadzieje.Luter stał się jednym z ich najzacieklejszych wrogów; 1543 opublikował pamflet Von Juden und ihren Lügen (O Żydach i ich kłamstwach), uważany za najwcześniejsze dzieło nowoczesnego a.: szczególnie ostro Luter napiętnował Żydów za lichwiarstwo, głosząc, że posiadane przez Żydów bogactwo nie jest ich własnością, lecz zostało „wydarte nam lichwiarsko"; wg Lutra lichwiarz „jest farbowanym lisem: złodziejem i mordercą (.) Każdy, kto pożera, niszczy czy kradnie pożywienie drugiego, dopuszcza się równie wielkiego morderstwa.jak ten, kto głodzi człowieka, i mimo tego siedzi na stołku bezpieczny, chociaż powinien wisieć na szubienicy i powinno go zjeść tyle kruków, ile ukradł guldenów".Nie masz zatem prócz Diabła, większego wroga człowieka na ziemi od natrętnego wierzyciela czy lichwiarza.ponieważ chce on być Bogiem ponad wszystkimi ludźmi (.) Lichwa jest mocarnym, olbrzymim potworem, niczym wilkołak (.) A skoro łamiemy kołem i ścinamy rozbójników, morderców i złodziei, o ileż bardziej powinniśmy łamać kołem, zabijać (.) tropić, przeklinać i ścinać wszystkich lichwiarzy"; Luter głosił w swym pamflecie.iż najpierw „powinny zostać podpalone ich synagogi, a cokolwiek się ostoi, powinno być zakopane w ziemi, tak aby nikt nigdy nie zobaczył ocalałego kamienia czy popiołu"; zalecił również zniszczenie wszystkich modlitewników żyd.i zakazanie nauczania rabinom; nast.chrześcijanie powinni „zburzyć i zniszczyć" żyd.domy, a mieszkańców „umieścić pod jednym dachem, albo w stajniach jak Cyganów, pokazać im, że nie są panami na naszej ziemi": planował również skonfiskowanie Żydom ich majątków i utworzenie z nich funduszy na zapomogi dla tych Żydów, którzy by się nawrócili na chrześcijaństwo: wg postulatów Lutra władze powinny zabronić Żydom wszelkiej podróży i zagrodzić im drogi: „niechaj siedzą w domu"; jako „jadowite, trujące robactwo" powinni być odesłani do przymusowej pracy i zarabiać na swój chleb „aż im pot będzie kapał z nosa"; Luter pisał także: „Krzepkich Żydów i Żydówki ma zwierzchność przynaglać do odrabiania pańszczyzny, dać mężczyznom do rąk cepy, siekierę i rydel, a kobiety zasadzić do kądzieli i wrzeciona".Antyżyd.tyradom Lutra towarzyszyły jego czynne działania przeciwko Żydom; 1537 doprowadził do wypędzenia Żydów z Saksonii, nast.zainicjował ich wypędzenie z licznych miast niem.: sprawiło to, że niem.Żydzi szybko przestali popierać reformację: jeden z najbardziej wpływowych Żydów owych czasów, stary rabin z Alzacji Josel z Rosheim, publicznie potępił Lutra jako „zbója", zaś broniącego Kościoła katol.cesarza Karola V nazwał „aniołem pokoju"; doszło do tego
[ Pobierz całość w formacie PDF ]