[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.788 § l k.p.c.) należałoby łączyćz opracowaniem przez bank dokumentu spełniającego wszystkie wy-mogi formalne określone w art.96 ust.2.llStosunek art.98 ust.2 pr.bank.do art.788 k.p.c.Pojawia siękwestia ustalenia właściwej relacji prawnej przepisu art.788 k.p.c.i art.98ust.2 w zakresie przewidzianych w tym ostatnim przepisie zdarzeńl404Szczególne obowiązki i uprawnienia banków Art.98prawnych (przejście obowiązku świadczenia na inne osoby w wynikuspadkobrania lub przekształcenia osoby prawnej).W obu tych sytu-acjach wyraźnie zaznaczono, że podstawą egzekucji może być tytułwykonawczy oparty na b.t.e.i fakt wystąpienia opisanych zdarzeń jużpo dokonaniu czynności bankowej.Wydaje się oznaczać to możliwośćposłużenia się b.t.e.w zakresie dochodzenia należności banku od nowychdłużników (następców prawnych dłużnika).Rysują się tu dwie sytuacje:lpojawienie się wspomnianych zdarzeń przed wystawieniem b.t.e.przeciwko tzw.dłużnikom bezpośrednim (np.kredytobiorcy lubosobie prawnej przed transformacją);llpojawienie się zdarzeń z art.98 ust.2 po wystawieniu b.t.e.wo-bec dłużnika (poprzednika prawnego).lJak się wydaje, w sytuacji pierwszej bank powinien uzyskiwaćuprawnienie do wystawienia b.t.e.bezpośrednio wobec następcówprawnych (spadkobierców, nowej osoby prawnej) i to bez koniecznościuzyskiwania od tych osób osobnych oświadczeń egzekucyjnych (wy-starczyłyby już tylko takie oświadczenia złożone przez poprzednikówprawnych).Takie wydaje się ratio legis przepisu art.98 ust.2 (umożli-wienie bankom uproszczonej egzekucji wobec następców prawnychpierwotnie zobowiązanego pojawiających się już po wykreowaniu wie-rzytelności banku).W sytuacji drugiej znajdzie zastosowanie przepis art.788 k.p.c.Sądmógłby wówczas nadać klauzulę wykonalności wobec nowych dłużni-ków (spadkobierców, przekształconej osoby prawnej) wystawionemujuż wcześniej b.t.e.przeciwko dłużnikowi bezpośredniemu.Przejście zadłużenia na następcę prawnego (następców prawnych)powinno być wykazane odpowiednim dokumentem urzędowym lubprywatnym z podpisem urzędowo potwierdzonym (np.postanowienieo stwierdzeniu nabycia spadku po zmarłym dłużniku, art.669 k.p.c.;odpowiednie wypisy z rejestru osób prawnych i in.).8.Przekształcenie osoby prawnej.Pojęcie „przekształcenie osobyprawnej" (art.98 ust.2) należy rozumieć szeroko.Chodzi tu mianowi-cie o różne postacie transformacji pierwotnie zadłużonej wobec bankuosoby prawnej (art.97 ust.1) w inne osoby prawne o tym samym lubinnym statusie organizacyjno-prawnym (np.w razie przekształceniabanku państwowego w bank w formie spółki akcyjnej, art.45; w razie405Art.99 Prawo bankoweprzekształcenia się spółek handlowych; łączenia się osób w różnej for-mule prawnej, unijnej lub inkorporacyjnej); [przypadki takich prze-kształceń szczegółowo analizuje np.J.Pisuliński, Bankowy tytuł egze-kucyjny, s.88, 90].Inne przypadki przekształceń powinny być analizo-wane na tle przepisów odnoszących się do określonych kategorii osóbprawnych.Omawiany przepis dotyczy także podziału danej osobyprawnej (dłużnika pierwotnego) na kilka osób prawnych, nowych dłuż-ników banku [por.np.R.Tollik, Przegląd orzecznictwa., s.33 (do-puszczalność posłużenia się b.t.e.po dokonaniu podziału spółdzielnizaciągającej wcześniej kredyt w banku przeciwko spółdzielni wyodręb-nionej, na którą przeszedł obowiązek spełnienia świadczenia, tj.zadłu-żenie kredytowe)].lEgzekucja z majątku wspólnego małżonków.Po wystawieniu prze-ciwko dłużnikowi b.t.e.i nadaniu mu klauzuli wykonalności bank możewystąpić o nadanie wystawionemu tytułowi klauzuli wykonalnościprzeciwko małżonkowi dłużnika, pozostającemu z dłużnikiem w ustawowejwspólności majątkowej.Otwiera to możliwość prowadzenia egzekucjitakże z przedmiotów tworzących majątek wspólny małżonków (art.98ust.2 i art.787 k.p.c.).Jak się wydaje, przewidziany w art.97 ust.3trzydniowy termin nie odnosi się do rozpoznawania wniosku o nadanieklauzuli wykonalności przeciwko małżonkowi dłużnika.Małżonek po-winien być bowiem wcześniej wysłuchany przez sąd (art.787 § l k.p.c.);[tak słusznie E.Kryński (w:) Prawo bankowe.Komentarz, s.350].llNadanie b.t.e.klauzuli wykonalności przeciwko nabywcy rze-czy.Odnośnie do możliwości nadania b.t.e.(wystawionemu przeciwkozbywcy rzeczy obciążonej zastawem lub hipoteką) klauzuli wykonalno-ści przeciwko nabywcy rzeczy (kolejnym dłużnikom rzeczowym) zob.np.uwagi A.Marciniaka [Bankowy ty tul egzekucyjny., s.41-42; moż-liwość stosowania ogólnego przepisu art.788 k.p.c.do każdego przypad-ku następstwa prawnego, ogólnego i szczególnego].lArt.991.Banki mogą, na podstawie upoważnienia Prezesa Narodowe-go Banku Polskiego, wykonywać określone czynności obrotu dewi-zowego i związane z nimi rozliczenia, w tym pośredniczyć w przyj-406Szczególne obowiązki i uprawnienia banków Art.99mowaniu i dokonywaniu płatności oraz w dokonywaniu transferukrajowych i zagranicznych środków płatniczych w obrocie dewizo-wym.lCzynności, o których mowa w ust.l, podlegają kontroli de-wizowej sprawowanej przez Prezesa Narodowego Banku Polskiego.llW razie stwierdzenia, że czynności, o których mowa w ust.l,wykonywane są przez bank z naruszeniem przepisów prawa, statu-tu lub udzielonego upoważnienia bądź że dalsze ich wykonywaniezagrażałoby bezpieczeństwu gromadzonych w banku środków,Prezes Narodowego Banku Polskiego może zakazać bankowi doko-nywania określonych czynności albo cofnąć w całości lub w okre-ślonej części udzielone upoważnienie.lArt.99 w brzmieniu ustalonym przez ustawę z dnia 18 grudnia 1998 r.- Prawo dewi-zowe (Dz.U.Nr 160, poz.1063) z dniem 12 stycznia 1999 r.lIstota upoważnienia dewizowego.W przepisach Prawa bankowe-go nie uregulowano procedury wydawania upoważnień, a więc uzyska-nie statusu banku upoważnionego do dokonywania określonych czyn-ności obrotu dewizowego pozostaje w zakresie znacznej swobodydziałania Prezesa NBP [W.Szpringer, Polskie regulacje bankowe.Per-spektywa europejska, s.127].Ponadto użycie pojęcia „upoważnienie"należy uznać za rozwiązanie wzbudzające wiele wątpliwości.Może tobowiem sugerować, że upoważnienie nie stanowi decyzji administra-cyjnej i w związku z tym nie podlega zaskarżeniu do Naczelnego SąduAdministracyjnego [C.Kosikowski, Publiczne prawo bankowe, s.129].llPrzedmiot upoważnienia dewizowego.Przedmiotowy zakresupoważnień do wykonywania czynności obrotu dewizowego sformu-łowany w art.99 jest szeroki, a ustawodawca wymienił tylko przykła-dowo i bardzo ogólnie typowe czynności obrotu dewizowego.Czynno-ści te mogą być związane zarówno z podstawowymi czynnościamibankowymi wymienionymi w art.5 ust.l, jak i z pozostałymi czynno-ściami bankowymi sklasyfikowanymi w art.5 ust.2
[ Pobierz całość w formacie PDF ]