[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Administracja rządowa kosztuje w woj.lubuskim podatnika 60,3 mln zł a samorządowa- 12,4 mln zł.Podobnie zatrudnienie w Urzędzie Wojewódzkim w Krakowie wynosi 903 osoby, a w Urzędzie Marszałkowskim 307 osób.Ocena reformy na szczeblu powiatu jest negatywna: za mało odrębnych kompetencji w stosunku do gmin, brak majątku i źródeł finansowania dających realną możliwość konkretnego działania.Należałoby zmniejszyć znacznie wielkość aparatu administracji rządowej, a środki tak uzyskane przeznaczyć na dokapitalizowanie powiatu.Należałoby raz jeszcze przygotować podział kraju na województwa i powiaty, spełniające wymogi samodzielnego zarządzania znacznym obszarem i realizujące znaczące zadania publiczne.Należałoby także w powiatach jak i w pozostałych jednostkach samorządowych zacząć realizować kształtowanie kadry urzędniczej na podstawie wymogów fachowości i apolityczności działania, co znacznie podniosłoby jakość wykonywanych zadań.Wspomniany wcześniej prof.Andrzej Piekara jako Dyrektor Centrum Studiów Samorządu Terytorialnego i Rozwoju Lokalnego UW przedstawił raport za lata 1998-2002,w którym wskazano, że 61% respondentów źle oceniło skutki społeczne reformy.Nie nastąpiło usprawnienie załatwiania ich spraw, brak jest troski administracji lokalnej o zaspokojenie potrzeb lokalnych, w tym- mieszkaniowych, brak jest środków finansowych do skutecznego działania.Województwo( region) i województwo rządoweDyskusja na temat regionalizacji Polski toczyła się od początku lat 1990-tych była ona organicznie związana z podstawowym pytaniem reformatorów-ile samorządności powinno być w państwie.Czy pozostawić dużą administrację centralną a małą lokalną czy postawić na duży samorząd.Ponieważ „samorządowcy” zakładali rozwój samorządności lokalnej konieczne było określenie jaki ma być trzeci szczebel samorządu -region.Dla konieczności powołania regionu jako trzeciego stopnia samorządu terytorialnego przytaczano pogląd Daniela Bella, amerykańskiego politologa (lata 50,60-te XX w.) iż współczesne państwo narodowe stało się zbyt małe na rozwiązywanie problemów globalnych ( stąd tworzone są związki międzypaństwowe) i zbyt duże na załatwianie spraw lokalnych.Współczesne stosunki życiowe generują coraz więcej spraw powyżej lokalnych typu parafialnego, właśnie na poziomie regionalnym.Prowadzono badania na temat regionalizacji i restrukturyzacji przestrzeni w Polsce (Instytut Rozwoju Lokalnego i Regionalnego UW ).Restrukturyzacja kraju dla wykonywania administracji publicznej stanowi przedmiot badań geografii administracyjnej.Określa ona stosunki socjo-ekonomiczne w przestrzeni i ich oddziaływanie.Usytuowanie siedziby władz, zmiana podziału terytorialnego powoduje bowiem napięcia społeczne, zakłócenia organizacyjne.Państwo demokratyczne powinno dopuścić do zróżnicowania terytorialnego uzasadnionego kryteriami naturalnymi, ale jednocześnie nie powinno być ono nadmierne.Tereny bardziej rozwinięte gospodarczo i bardziej zaludnione mogą być mniejsze obszarowo, tereny słabiej rozwinięte gospodarczo i mniej zaludnione-powinny być obszarowo większe.Podnoszono,iż region musi być utworzony w powiązaniu z dużym centrum- miastem- metropolią (czynnik ekonomiczny) , z uwzględnieniem świadomości odrębności regionalnej dziś mniej o podłożu etnicznym ( państwo jednolite narodowościowo) a raczej historycznym, kulturowym, geograficznym, gospodarczym (czynnik społeczny) i stanowić pośrednie ogniwo pomiędzy jednostkami samorządowymi a administracją państwa (czynnik polityczny).Operowano w dyskusjach 4 modelami regionu:lstruktury zarządzanej przez delegaturę władzy centralnej (dużo małych jednostek,mniej szczebli)llstruktury zarządzanej przez zdekoncentrowane służby państwowe (mała liczba dużych jednostek)llstruktury samorządowej (mała liczba dużych jednostek)llstruktury mieszanej rządowo-samorządowejlW ramach dyskusji nad kształtem trzeciego poziomu decentralizacji administracji w latach 1990-tych M.Kulesza sformułował tezę do dyskusji o ewolucyjnym wprowadzaniu regionów autonomicznych z własnymi statutami autonomicznymi.Przypomniał również możliwość ustanowienia regionu jako formy dekoncentracji administracji rządowej (rejony administracyjne),rejonu rządowo-samorządowego oraz rejonu autonomicznego, posiadającego znaczną swobodę kształtowania stosunków wewnętrznych.Wskazywał na formę autonomii wspólnot -formę państwa regionalnego (Francja, Belgia, Hiszpania, Włochy).Zwracał uwagę na to, że duże regiony mogą realizować zadania ze sfery gospodarczej, kulturalnej, polityki społecznej jak również stosunków zagranicznych.Są silnym podmiotem, z którym administracja państwa musi się liczyć, stosują inną technikę realizacji władzy poprzez udział społeczności regionalnych, ich upodmiotowienie.Dyskutowano wtedy o regionalizacji obszaru Gdańska, Górnego Śląska i Wielkopolski.Przedstawiono też 3 warianty rozwiązania kwestii regionalnej: utworzenie 10-12 silnych regionów, utworzenie 17 województw rządowo-samorządowych lub utrzymanie 49 województw.W efekcie wykreowano 16 województw ,a więc nie został zrealizowany zamysł utworzenia mocnych województw- regionów.Wybrano wariant dualizmu władz administracyjnych na poziomie województwa.Był to skutek przemyśleń co do zakresu zadań jakie samorząd ma w województwie realizować: czy ma być to rozwój regionalny czy także funkcje policyjne, tj.nadzór nad przestrzeganiem prawa oraz nad administracjami, policją, inspekcjami zajmującymi się zapewnieniem przestrzegania reguł prawnych, dotąd realizowany przez administrację rządową.Pomimo przygotowania projektów łączących na poziomie województwa samorządowego te obie funkcje ostatecznie przyjęto model rozdzielności zadań i odrębności struktur na szczeblu województwa.Wojewoda miał pełnić rolę władzy administracji ogólnej, odpowiadać za realizację interesu ogólnopaństwowego na obszarze swojego urzędowania, w tym za pracę służb państwowych i kontrolować pracę wielu struktur administracji specjalnej.Miał pełnić rolę przedstawiciela rządu w terenie, być zwierzchnikiem zespolonej administracji rządowej, organem nadzoru nad jednostkami samorządu terytorialnego, reprezentantem Skarbu Państwa w zakresie powierzonego mienia, a także organem administracji I stopnia lub stopnia wyższego w postępowaniu administracyjnym.Województwo samorządowe miało być podmiotem niezależnym, finansowanym z subwencji, dochodów własnych oraz dotacji przeznaczonych na zadania szczególne.Ten ostatni sposób finansowania nie byłby możliwy gdyby realizowało je jako organ rządowy.Miało otrzymać własny majątek dla realizacji zadań gospodarczych, dysponować podmiotami gospodarczymi ( spółkami, agencjami regionalnymi) umożliwiającymi mu realizację zadań na rzecz wspólnoty regionalnej.Samorząd województwa pozbawiony obowiązku realizacji zadań z zakresu nadzoru administracyjno-policyjnego miał być nowym typem odbiurokratyzowanej ,bardziej menadżerskiej administracji
[ Pobierz całość w formacie PDF ]