[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Wskazówką pozwalającądowolnej i mimowolnej ma inną charakterystykęogniskować uwagę na danej części pola widzeniaczasową.Najefektywniejsze przetwarzanie w miej-może być każdy znak, symbol zrozumiały dla bada-scu skupienia uwagi mimowolnej występuje, gdy celnego.Na przykład w instrukcji uczestnik może siępojawia się około 170 ms po wskazówce.Inaczejdowiedzieć, że pojawienie się na środku ekranu Piotr Jaśkowski Wykłady z percepcji wzrokowej 3sprawa ma się w odniesieniu do uwagi dowolnej.Zogniskowanie uwagi dowolnej przynosi największezyski, jeśli wskazówka pojawia się 400 ms przedbodzcem głównym wtedy notujemy największąróżnicę między czasem reakcji w próbkach ze wska-zówką poprawną i neutralną.Wielkość zysków ikosztów jest tu dość symetryczna.Natomiast przyprzyciąganiu uwagi mimowolnej notuje się przedewszystkim zyski.Inną ważną różnicą w działaniu mechanizmu uwagidowolnej i mimowolnej jest wrażliwość na to, czywskazówka faktycznie dostarcza jakiejś informacji olokalizacji bodzca.Z sytuacją taką mamy do czynie-nia wtedy, gdy wskazówka na ogół jest poprawna.Jeśli jednak tylko w połowie przypadków wskazujetrafnie, nie pozwala przewidywać lokalizacji bodzca.Mimo to, wskazówka poprawna w 50% jest w stanieprzyciągnąć uwagę mimowolną.Dlaczego? Ponie-waż zachodzi to automatycznie, a nie dzięki jakiejśświadomej strategii.Inaczej sprawa ma się z uwagądowolną.Jest ona skutecznie przyciągana tylko wte-dy, gdy wskazówka jest w przeważającej liczbie pró-bek poprawna (przynajmniej 75%).Dzieje się takdlatego, że o przesunięciu uwagi dowolnej decyduje-my sami.Jeśli uznamy, że nie jest to opłacalne, uwa-ga nie będzie przesuwana.Przyspieszenie przetwa-rzania możemy zaobserwować również wtedy, gdywskazówka jest w 100% poprawna: czasy reakcji sąwtedy szybsze niż w sytuacji gdy wskazówki brak.Oczywiście w takim układzie badawczym nie możnaobserwować kosztów.Literatura:Posner M.I.(1980).Orienting of attention.Quarterly Journal of Experimental Psychology, 33,3- 25Posner, M.I., Cohen, Y.(1984).Components of v i -sual orienting of attention, Journal ofNeuroscience, 4, 1863-1874
[ Pobierz całość w formacie PDF ]