[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.23.24D.Lagache La m�thode pathologique , Encyclopedie Fran�aise 8, 1938, za Canguilhem,On the Normal, s.64.25M.Mearleau-Ponty twierdził, \e marzenie senne, majaczenie schizofrenika, czydoświadczenie mityczne są wyrazem pewnego pojedynczego doświadczenia i sposobem bycia-w-świecie.Według tego fenomenologicznego ujęcia to prze\ycie (Erlebnis) jest zródłemprawdy, nawet jeśli by to miało być doświadczenie schizofreniczne: [Jeśli} ten, kto cośprze\ywa, wie jednocześnie o tym, co prze\ywa, (& ) wówczas szaleńcowi, marzącemu, czylipodmiotowi percepcji powinniśmy wierzyć na słowo i mieć jedynie pewność, \e ich język21 22fenomenologicznie dostępna jedność sensu, której nie mo\na sprowadzić do abstrakcyjnych,obiektywnych prawd medycyny naukowej.Tak więc Laing, podobnie jak Foucault, akcentuje ró\nicemiędzy dwoma podejściami i ostrzega przed mieszaniem obu postaw: człowiek widziany jakoorganizm oraz jako osoba otwiera przez obserwatorem odmienne aspekty rzeczywistości 26.2.Trudność ustalenia w psychologii granicy między zdrowiem i chorobą.W nowoczesnej medycyniepojawiło się coraz większe zanikanie granicy między normą a patologią; obrazy kliniczne przestawałybyć zbiorem anormalnych faktów czy fizjologicznych monstrów ( monstres physiologiques);mo\na było je tłumaczyć poprzez normalne mechanizmy i reakcje adaptacyjne, przy jednoczesnymodró\nieniu między reakcją adaptacyjną a uszkodzeniem chorobowym.Choroba wpisana jest w obrębfizjologicznych mo\liwości organizmu (np.hypercaluria i złamanie kości udowej) (MMP, s.14).Zastosowanie tego naukowego podejścia w psychologii nie dało, jak twierdzi Foucault,rezultatów.Kiedy psychologia stara się odwołać do pojęcia osobowości napotyka trudność wodró\nianiu między normą i patologią.Na przykład bleulerowski opis grupy schizofrenii akcentującyzerwanie kontaktu z rzeczywistością, czy obraz zespołu maniakalno-depresyjnego z nadmiernymireakcjami afektywnymi, mo\e dotyczyć zarówno chorej, jak i normalnej osobowości.Przejście odnormalnych do chorobowych reakcji okazuje się nie tyle sprawą dokładnego opisu, co ró\nicyjakościowej, jak gdyby psychotyczny stan chorobowy był nie tylko intensyfikacją i modyfikacjądotychczasowych funkcji i cech, lecz raczej zmianą jakościową, pojawieniem się nowejrzeczywistości .Według Foucaulta próba opisu choroby umysłu poprzez odwołanie się donormalnych struktur i zachowań daje ujście wszelkim rodzajom teoretycznego zamieszania(confusions). Podczas gdy idea organicznej solidarności umo\liwia rozró\nienie i zjednoczeniechorobowego uszkodzenia, badanie osobowości w ramach patologii umysłu przeszkadza w takichanalizach (MMP, s.15).Okazuje się, \e formy istniejące w chorej świadomości nie mają swegoodpowiednika w stanach normalnych.Jak stwierdza Canguilhem: tak jak nie ma oddzielnychelementarnych faktów psychicznych, tak i symptomy patologiczne nie mogą być porównane zelementami normalnej świadomości, poniewa\ symptomy patologiczne mają znaczenie jedynie wkontekście klinicznym, który wyra\a ogólne zaburzenie 27.Foucault odrzucaj naturalistyczne podejścia i przyjmuje fenomenologiczny opis choroby,który nie zakłada pierwotnie podziału na normalne i patologiczne.Natomiast psychopatologiazakładała istnienie psyche, czyli, jak mówi Laing, aparatu mentalnego , struktury endopsychicznej ,co objawiało się obiektywizacją osoby i jej patologicznych zachowań.Laing nie chce dokonywaćobiektywizacji, która byłaby konceptualnym odpowiednikiem innego człowieka pojmowanego jakoosoba 28.Taka obiektywizacja mo\e doprowadzić jedynie do depersonalizacji i reifikacji psychotyka (równie błędna byłaby personalizacja przedmiotów), dlatego autor woli raczej zająćwyra\a to, co prze\ywają (M.Merleau-Ponty, Ph�nom�nologie de la perception, , Paris 1945,s.335.26R.D.Laing, Podzielone : egzystencjalistyczne studium zdrowia i chorobypsychicznej, s.24.27Canguilhem, On the Normal, s.65.22 23stanowisko subiektywne i intuicyjne .Foucault tak\e chce ufać samemu człowiekowi , iodrzucając naukowe pojęcie psychiki, opisywanej przy pomocy abstrakcyjnych pojęć, chcedokonywać (intersubiektywnego) intuicyjnego wglądu w świat pacjenta.3.Społeczne, środowiskowe i instytucjonalne uwarunkowania psychopatologii.O ile w patologiiorganicznej mo\liwe jest izolowanie organizmu i analiza patologicznych reakcji, to w przypadkupatologii mentalnej ka\da jednostka chorobowa winna być rozumiana w kontekście jej środowiska.Nie mo\na oddzielić choroby od metod diagnozy, procedur izolacji i narzędzi terapeutycznych wraz zotaczającą je praktyką psychiatryczną
[ Pobierz całość w formacie PDF ]