[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.W chwili odkrycia Ameryki pojawia się ko-nieczność znalezienia czwartego Króla dla przedstawienia tego kontynentu In-dianina: udaje się on do Jezusa z pojemnikiem (niosąc ziarno kakao?), jak to widzi-my na obrazie z XV w.z klasztoru w Viseu w Portugalii kraju odkrywców.10.Gwiazda (nawiązująca tu do Lb 24, 17) często pojawia się przy opisachnarodzin ludzi sławnych.Ta jednak, która pokazała się Magom i ich prowadziła,stanowi do dziś zagadkę.Badania astronomiczne nie doprowadziły do żadnychwniosków.Teksty patrystyczne mówią o gwiezdzie, ale i o dziewicy (EwGruz),chłopcu (Orygenes, EwArab 7,2), aniele (anioł zwiastuje również pasterzom) pro-wadzącym Magów oraz o innych znakach, które widzimy w Jaskini skarbów,w OpMag i z którymi spotykamy się w legendach średniowiecznych.Sprawa gwiaz-dy była o tyle żenująca dla Ojców Kościoła, że zwalczali oni astrologię, wtedybardzo popularną.Zaczęto więc szukać innych rozwiązań, mówiono o astrologiidobrej i złej, a Tertulian stwierdził, że astrologia była dobra aż do czasów Chrystu-sa, po Jego przyjściu stała się czymś złym (De idololatria 9, 1nn. szczególnie 7,CCL 2, 1954, 1107n.) Tłumaczono też tekst inaczej: Magowie uznali swój grzechi przyszli do Jezusa.11.Dary potraktowano dość wcześnie w sposób symboliczny.Już Ireneusz( ok.202) podaje, że złoto ofiarowano jako królowi, kadzidło jako Bogu, mirrę w przewidywaniu Jego śmierci (Adv.haer.3, 9, 2) i ta wykładnia stała się niemal-że obowiązująca w literaturze patrystycznej aż do dziś.Bywa jednak rozwijana:np.Fulgencjusz z Ruspe (VI w.) uważa, że dary mogą służyć w polemice dogma-tycznej: mirra, np.przeciw manichejczykom, którzy nie wierzą, że Chrystus umarłdla naszego zbawienia, kadzidło przeciw arianom, uważającym, że tylko BoguOjcu można składać ofiary, itd.(PL 67, 736n.).Podawano też wykładnię moralnądarów: oznaczają one wiarę, nadzieję i miłość; wiarę, czystość serca; trzy sensyBiblii, itd.Były też interpretacje realistyczne: wg św.Bernarda z Clairvaux złotobyło potrzebne ubogiej rodzinie, kadzidło bo jaskinia cuchnęła, mirra dla wybi-cia znajdującego się w niej robactwa! Było także i anegdotyczne rozwinięcie zna-czenia złota: Maryja i Józef mieli otrzymać 30 srebrników, które zgubili, znalazł jepasterz, który oddał je kapłanom; ci zaś dali je Judaszowi za zdradę Jezusa.12.Legenda ta była też rozwiązywana w duchu nauki Zaratustry, gdzie jestmowa o narodzeniu się wspomożyciela (saushyant) z dziewicy.Bliskie kontaktymieszkańców Babilonu i %7łydów sprawiły, że wiedzieli oni o nastrojach mesjań- ROZDZ.IV.EWANGELIE DZIECICSTWA346skich wśród %7łydów.Opowiadanie o przepowiedni Zaratustry (EwDzArab(L), o da-rach Jezusa, z których wydobył się ogień wskazują na usprawiedliwianie kultuognia.Czy jednak można twierdzić, za wieloma spośród Ojców (Augustyn, Sermo201 in Eiph.; Leon W., Sermo 34 in Epiph.), że Magowie przyszli z wiarą w Bó-stwo Chrystusa? Dane Ewangelii, np.dary (nawet kadzidło, stosowane nie tylkow świątyniach, ale i na dworach) czy czasownik gr.proskunein (paść na twarz) niepozwalają na takie stwierdzenie, choć go też nie wykluczają.13.Relikwie Trzech Króli miała znalezć Helena i przesłać do Konstantynopo-la, stamtąd miał je przewiezć do Mediolanu w IV w.św.Eustorgiusz, bp Mediolanu(344-355), o czym opowiada jego średniowieczny (XII w.) %7ływot, i od tego czasuzaginęły.Odkryto je w średniowieczu i złożono w kościele św.Eustorgiusza w Me-diolanie w 1158 jak opowiada dzieło Roberta de Thorigny.Ale równocześnieMarco Polo opisuje ich groby, które widział w Azji (por.Dodatek 2); podobnąwiadomość podaje franciszkanin Oderyk z Pordenone, a w ormiańskim klasztorzeAmenaphrki%0ń miało się znajdować ciało Gaspara (por.J.Saint Martin, Memoireshistoriques et g�ographiques sur l'Arm�nie, 2, Paris 1819, 428).Relikwie zabra-no z Mediolanu po zdobyciu i zniszczeniu miasta przez Fryderyka Barbarossęw 1162 roku i przewieziono do Kolonii.Przewiezienie ich do Kolonii przemieniłosię w pochód triumfalny i przyczyniło się do powstania kultu Trzech Króli w Euro-pie Zachodniej.Przybyły do Kolonii w 1164 roku i umieszczono je w katedrze św.Piotra, która następnie została rozebrana i od 1249 r.do XIX w.budowano obecnąkatedrę, która stała się ważnym ośrodkiem pielgrzymkowym i centrum kultu TrzechKróli, a więc i sztuki związanej z Trzema Królami.Relikwie złożono w relikwia-rzu, wspaniałym dziele sztuki snycerskiej Mikołaja z Verdun.Rainold von Dassel,kanclerz Fryderyka Barbarossy i arcybiskup Kolonii, który je tam przywiózł, byłuprzednio kanonikiem w Hildesheim, stąd tam też powstał ośrodek ich kultu; tamteż powstała wielka historia Trzech Króli, dzieło Jana z Hildesheim (1365-1375),ciesząca się ogromnym powodzeniem.14.Kult Trzech Króli oddziałał na różne dziedziny kultury, na malarstwo epizod z Trzema Królami był tematem takich arcydzieł, jak Pochód Trzech KróliBenozzo Gozzoli we Florencji, Adoracje Trzech Króli H.Boscha czy P.P.Ruben-sa.Stali się oni patronami podróżnych, stąd nazwy zajazdów: Pod Murzynem, Podgwiazdą, Pod koroną.Ich imionami znaczy się drzwi kredą 6 stycznia K[C] M B(które jednak znaczyły pierwotnie Christus mansionem benedicat niech Chrystusbłogosławi dom).Zwięcenie kredy w Trzech Króli ma inne pochodzenie: wtedywłaśnie w kościołach zapowiadano święta ruchome i ludzie notowali sobie ich daty.Powstało wiele zwyczajów ludowych, na których opisywanie nie ma tu miejsca,odsyłamy więc do prac zawartych w Bibliografii. 5.Cykl o Trzech Magach: B.POKAON MAG�W347b.Pokłon Magów (FrgUjg)(przekład i opracowanie Józef Reczek [ ])Fragment ujgurskiego apokryfu o pokłonie Magów w Betlejem znalezionyzostał w czasie II wyprawy do Turkiestanu Wschodniego (chińskiego), zorganizo-wanego w latach 1904-1905 przez berlińskie Museum f�r V�lkerkunde pod kie-runkiem Alberta von Le Coq
[ Pobierz całość w formacie PDF ]