[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Widzisz więc, Kazimierzu, co zawdzięczasz Stwórcy,co Matce Jego, skoro raczyli ciebie nie tyle obronić, ile opromie-nić aż takim cudem.[13] Nie przestała jednak czyhająca zazdrość paraliżowaću szczytu powodzenia siłę niezwyciężonego [władcy].Albowiemodstręczają od niego najwierniejszych jego przyjaciół z tą samąprzebiegłością, która sprawiła, iż krótko przedtem odwrócił sięBolesław; z cudzego bowiem nieszczęścia współzawodnicy jegowróżą sobie szczęście własne.expeditio contra Polonos; et apud Ersfordiam habito colloquio et cong-regatione celebrata, domo dissoluta viri in latrina plurimi submersi sunt.Wyprawa Henryka VI nie doszła do skutku, m.in.dzięki poselstwuKazimierza do cesarza i układowi z nim w Halli.Cesarz, jak niektórzyprzypuszczają, miał wydać dokument zatwierdzający go na stolicy krako-wskiej; S.Smółka, Mieszka Stary, s.346 n., 350; R.Gródecki,Zjazd leczycki, s.111 113.146yródłem historii o świątyni Apollina, dotąd nie odszukanym,mógł być jeden z utworów literatury pseudoantycznej lub jedna z wersjiMirabilia urbis Romae.Gerwazy z Tilbury w Otia imperialia (Scriptoresrerum Brunsvicensium, t.II, ed.G.W.Leibniz, Hannoverae 1710, s.768)opowiada o Romulusie, który postawił sobie w Rzymie złoty posąg,mówiąc: nie upadnie, dopóki dziewica nie porodzi.Por.P.L e h m a n n,Pseudo-antike Literatur des Mittelalters, Darmstadt 1964, s.20 n.; M.M a n i t i u s, Geschichte der lateinischen Literatur des Mittelalters, t.III,Munchen 1931, s.245 253. %7łył przecież chory, a raczej chorowity książę mazowieckiLestek, bardzo przecież silny wypróbowaną dzielnością swoich.Gdyby tych odsunęli, pozostałoby Kazimierzowi jak sądzą już tylko bardzo mało siły.Mówią więc, że wynalezli niezawo-dną rękojmię przymierza między nim a bratem, byleby nieodmówił bratu jednej jedynej dzielniczki Polan147, która z racjipokrewieństwa po śmierci Lestka jemu miała przypaść.Byłabowiem Lestka.Jego chorobie nie przystałoby teraz księstwo, leczjakakolwiek ulga w nieszczęśliwym życiu.Zaklinają się, że tymsposobem położą kres całemu sporowi.Kazimierz zawiesił jednakodpowiedz, aby się namyślić.Oni tymczasem udają się natajemną rozmowę do namiestnika Lestka i wojewody, któryroztropnie rządził całym księstwem, i wyjawiają mu rzecz jakbyjuż zatwierdzoną przez Kazimierza.Zapewniają kłamliwie, żeKazimierz przymierze z bratem chce okupić kosztem posiadłościchorego synowca. Rozważ powiadają co masz wybrać.Jeżeli bowiem, uchowaj Boże, wyrazisz zgodę, to z powodubezprawnego pogorszenia warunków [twego] wychowanka, z sa-mego prawa siebie samego pozbawiasz opiekuństwa nad nim czytrosk148; jeśli zaś odmówisz, uwikłasz się w trudne do rozgmat-wania kłębowisko wrogości u Kazimierza.Mieszko bowiemwzdraga się przed ceną tak niegodziwych targów; jeśli maszrozum, pod jego opieką będzisz bezpieczny od obu".Lestek więc za namową namiestnika przechodzi wraz z wszyst-kimi możnymi pod opiekuństwo Mieszka, a syna jego Mieszka,młodzieńca nadzwyczaj przemyślnego i wytwornego, ustanawia147 unicam provinciolam Campestrium, czyli Kujawy, któreWincenty uważał, jak się wydaje, tak jak dawniej Gall Anonim za częśćWielkopolski.Po zwycięstwie nad Władysławem II (1146) Mieszko Staryoddał Kujawy Bolesławowi Kędzierzawemu, potem razem z Mazowszemdzierżył je syn jego Leszek; J.B i e n i a k, Rola Kujaw w Polsce piastows-kiej, Ziemia Kujawska l (1963), s.37; Balzer, I, s.95 97.Por.wyżej,Przyp.101.148Digesta 26, 10, 3, 5; Codex 5, 43, 6, 1; Digesta 50, l, 7, 133. testamentem następcą w swoim księstwie149.Atoli młodzieniec,jakby znudzony czekaniem i zniecierpliwiony, wkrótce zacząłpostępować jak książę.Lestek, chociaż chory, niechętnie toznosił.%7łalem zdjęty rzucił się Kazimierzowi do nóg [ze słowami:] Zgrzeszyłem, ojcze, przeciw niebu i tobie i nie jestem godzienzwać się synem twoim; uczyń mię jakby jednym z twoichnajemników"150.Najłaskawszy książę, ucałowawszy go ze łzami,przebaczył mu winę odstępstwa.I niewiasta bowiem, jak mówiprawo, która zaraz powróciła [do męża], nie uchodzi za roz-wiedzioną151.Wtedy Lestek z pobożną czcią potwierdzającświęty testament ojca dodaje mu mocy przez własne równieżoświadczenie, iż ogłasza Kazimierza zupełnym swoim następcą,a tę ostatnią wolę potwierdził w ostatnim dniu [życia]152.Stądoczywiście widać, że poprzednim testamentem nic nie przekazał,ponieważ poprzedni zapis wygasa mocą następnego153.Uznajesię bowiem konsens tylko wtedy, gdy konsens trwa154
[ Pobierz całość w formacie PDF ]