[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Pózniej układklientarny został przywrócony.Prawie całe stulecie względnego po�koju wewnętrznego, jednocześnie jednak wzrastający napór Gotówczy innych "dalej mieszkających barbarzyńców" (jak się wyraził au�tor żywotu cesarza Marka Aureliusza) z północy, a także zaangażo�wanie cesarstwa w walkach z Partami na Wschodzie, skłonił ludy ger�mańskie, wśród nich Markomanów, do parcia na południe, w kie�runku prowincji naddunajskich.Taka była geneza ciężkich dla obustron (w ich trakcie barbarzyńcy zdołali się wedrzeć daleko w głąbItalii) dwóch wojen markomańskich, które rozpoczęły się w latachsześćdziesiątych II w.(uwiecznionych na słynnej kolumnie MarkaAureliusza w Rzymie), zakończonych w 180 r.ciężko okupionymzwycięstwem strony rzymskiej.Dwuletnia okupacja zwyciężonegokraju miała być początkiem budowy nowej prowincji rzymskiej napółnoc od Dunaju ("Markomanu"), po śmierci Marka Aureliuszajego następca Kommodus zrezygnował jednak z tego planu.Nieoznaczało to kresu kłopotów cesarstwa ze strony Markomanów, prze�ciwstawiać im musieli się cesarze: Septymiusz Sewer, Karakallai Aleksander Sewer.W 253 r.wraz ze Scytami Markomanowie spu�stoszyli rzymskie Noricum i Panonię.Za panowania cesarza Gallie-na część Markomanów została osiedlona w Górnej Panonii.NajazdyMarkomanów musieli odpierać Dioklecjan w 299 r.i Walentynian Iw 374/375 r.(temu cesarzowi przypisuje się zamiar odnowienia pla�nów Marka Aureliusza co do powołania nowej prowincji).W 396 r.Stylichon za pośrednictwem św.Ambrożego zdołał zawrzeć układz Markomanami, przy tej okazji dowiadujemy się, że księżna marko-mańska Fritigil przyjęła chrześcijaństwo.Markomanów odnajduje�my w rzymskich wojskach posiłkowych, m.in.w Afryce.W 433 r.Mar�komanowie panońscy dostali się pod panowanie Hunów, w 451 r.brali udział w wielkiej wyprawie Attyli na Galię.Na początku VI w.główna część Markomanów wywędrowała do południowych Niemiec,wnosząc decydujący wkład w etnogenezę nowego plemienia Ba-(ju)warów. Dzieje Kwadów wiązały się dość ściśle z dziejami Markomanówi przez długie okresy toczyły się jak gdyby w ich cieniu.W zródłachrzymskich występują dość często, nie będziemy tutaj szczegółowoprzedstawiać kolejnych epizodów.Na początku V w.znaczna częśćKwadów wraz z Wandalami i Alanami wzięła udział w inwazji Galii,skąd - jak niebawem zobaczymy - przedostała się wraz z nimi doHiszpanii, gdzie założyli własne państwo.Zarówno u nich, jak rów�nież u pozostałych w pierwszych siedzibach Kwadów, obserwujemypowrót do dawnej nazwy - Swebów.W 453 r.Kwadowie wzięli udziałw rozprawie ludów germańskich z Hunami w bitwie nad rzeką Ne-dao.Sąsiadując z sarmackimi Jazygami, Kwadowie już od II w.pod�legali wpływom kultury materialnej tego koczowniczego ludu, m.in.przejęli konny sposób walki, zachowując jednak germański język.yródła niekiedy podkreślają znaczną liczebność Kwadów, szacowanąprzez uczonych w granicach 200-300 000 głów.Kres Kwadów jestpraktycznie nieznany; można się domyślać, że ich resztki wywędro-wały wraz z Longobardami w drugiej połowie VI w.do Italii.IVW ostatni dzień roku 406, korzystając zapewne z odkomenderowa�nia części garnizonów rzymskich nad Renem do Italii, do walki z na�jazdem barbarzyńskich hord Radagaisa, oraz z zamarznięcia Renu,poważne siły barbarzyńskie przekroczyły limes reński i wdarły się doGalii.yródła wymieniają w związku z tym wydarzeniem Wandalówi Alanów, ale wkrótce musiały się do nich przyłączyć także inne ludy,wśród nich Swebowie.Dobrze na ogół poinformowany św.Hiero�nim w liście napisanym w 409 r.wymienia Kwadów, Wandalów, Sar�matów, Alanów, Gepidów, Herulów, Saksonów, Burgundów, Alema-nów oraz "Panończyków".Kronikarz hiszpański Hydatius stwierdza,że po niecałych trzech latach walk i plądrowania Galii, Wandalowie,Alanowie i Swebowie przeprawili się - jesienią 409 r.- przez słabostrzeżone przełęcze pirenejskie do Hiszpanii.Wykorzystując walki wewnętrzne w cesarstwie, najezdzcy - nie za�niedbując zwykłych łupiestw - rozprzestrzenili się po większej części półwyspu, pozostawiając w ręku Rzymian jedynie prowincję Tarraco-nensis.W 411 r.doszło do ugody z cesarzem Honoriuszem; barbarzyń�com zostało przyznane prawo posiadania ad inhabitandum (a zatemwedług statusu federatów) ziem faktycznie przez nich zajętych, w za�mian za raczej teoretyczny obowiązek obrony Hiszpanii przeciwkoobcym czynnikom.Rzekomo w sposób losowy barbarzyńcy podzielilisię półwyspem: Wandalowie-Hasdingowie i Swebowie otrzymali Gali�cję (północno-zachodnia część półwyspu), podczas gdy Wandalom-Si-lingom przypadła Betyka, a Alanom (którzy widocznie liczebnie lubpolitycznie przeważali w konfederacji) - Luzytania i Carthaginensis.Mimo podnoszonych niekiedy w nauce wątpliwości, Swebowie,o których mowa, wywodzili się od znanych nam z Europy ZrodkowejKwadów.W 416 r.okazało się, że ich najbliższym przeciwnikiem sąna razie nie tyle Rzymianie, co Wizygoci, którzy występowali wów�czas w Galii i Hiszpanii jako eksponenci władzy rzymskiej
[ Pobierz całość w formacie PDF ]