[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Wzajemny wpływ poszczególnych członków rodziny na siebie jest zatem wielostronny i cyrkularny.Wykrycie fundamentalnej reguły, według której przebiega to oddziaływanie w rodzinie, jest w psychoterapii strategicznej problemem podstawowym.Praca terapeutyczna koncentruje się bowiem wokół zmiany tej reguły, a także innych — pochodnych od zasady podstawowej.Według Selvini Palazzoli w psychoterapii nie należy zmieniać „graczy", lecz reguły gry.Modyfikacja reguły podstawowej powoduje, uwzględniając cyrkularne zależności w systemie rodzinnym, zmianę reguł pozostałych, a co za tym idzie — modyfikację jakości interakcji.Interakcje te — z pseudosymetrycznych i pseudokomplementamych — w rezultacie interwencji terapeutycznej powinny stać się stricte symetryczne lub komplementarne.Terapia ma charakter dyrektywny, krótkoterminowy — nastawiona jest na rozwiązanie konkretnego problemu zgłaszanego aktualnie przez rodzinę.Specyficzną dla tej terapii techniką zmiany jest pozytywna konotacja (oznaczanie) wszystkich zjawisk zachodzących w rodzinie i właściwości członków rodziny, np.symptomów osoby identyfikowanej jako pacjent, czy zachowań rodziców bądź współmałżonka, które z uwagi na patogenny charakter mogłyby być oceniane ujemnie.Technika ta zmniejsza opór rodziny przed zmianą, odrywa także jej uwagę od zjawisk negatywnych, zwiększając tym samym otwartość na przyjęcie nowych informacji, zamiast powtarzania starych, wypróbowanych, rytualnych zachowań komunikacyjnych.Oprócz tej techniki stosowane są również inne — wypracowane w ramach podejścia komunikacyjnego, jak na przykład technika nakazów paradoksalnych, „przepisywania symptomów".5.2.TERAPIA STRUKTURALNA MINUCHINATerapia strukturalna tego autora dotyczy wyłącznie rodzin.Jej główne założenia i techniki zostały opisane w podstawowej dla tej szkoły psychoterapii publikacji Families and family therapy (Minuchin 1974).23 Pracę terapeutyczną Minuchin rozpoczął w latach 50.w Nowym Jorku w środowisku ubogich Puertorykańczyków (Minuchin 1985).Własną koncepcję terapii przedstawił w latach 70.Opiera się ona na następujących założeniach.— Życie psychiczne jednostki uzależnione jest od kontekstu społecznej w jakim ona żyje.Jednostka wpływa na kontekst społeczny i równocześnie pozostaje pod jego wpływem.— Najważniejszą grupą społeczną dla podmiotu jest jego rodzina.Organizacja i struktura rodziny określa zachowania oraz intrapsychiczne procesy zachodzące u członków systemu rodzinnego.Zatem zmiany w strukturze rodziny wywołują zmiany w jednostce.— Gdy terapeuta pracuje z pacjentem lub jego rodziną, jego zachowanie staje się częścią kontekstu społecznego.Terapeuta i rodzina tworzą nowy, terapeutyczny system, który wyznacza zachowania swoich członków.Symptomy chorobowe jednego z członków rodziny traktowane są jako przejaw dysfunkcjonalności systemu rodzinnego.Obdarzanie jednego z członków rodziny etykietą „pacjenta" stanowi w ujęciu Minuchina metodę utrzymywania sztywnej, nieadekwatnej struktury rodziny.Jej nieadekwatność wiąże się z utrzymywanymi w sposób niezmienny wzorcami transakcji komunikacyjnych oraz brakiem granic (bądź granicami sztywno zaznaczonymi) między subsystemami tworzącymi rodzinę.Wzorce transakcyjne regulują zachowanie członków rodziny.Określają jak, kiedy i wobec kogo należy się odnosić.Są one utrzymywane przez uniwersalne zasady rządzące organizacją rodziny (np.konieczna jest hierarchia władzy — rodzice są autorytetem dla dzieci) oraz wzajemne oczekiwania członkówrodziny.Oczekiwania te kształtują się w ciągu wielu lat codziennego życia, nie zawsze też są formułowane explicite.Wzorce transakcyjne są względnie trwałe, wyznaczają sposób wzajemnej akomodacji i efektywności funkcjonowania.Wzorowej rodzinie w pewnych warunkach ulegają przekształceniom, na przykład w sytuacjach, gdy dzieci osiągają dorosłość lub podczas zmian życiowych (typu przeprowadzka), w sytuacjach kryzysowych dotyczących jednego z członków rodziny (choroba somatyczna, stres związany z wykonywaniem pracy zawodowej).Podsumowując, zmiana wzorców transakcyjnych wywoływana jest przez zdarzenia zakłócające homeostazę wewnątrzrodzinną.Transformacja taka nie jest procesem, który przebiega łatwo ani szybko.Gdy następuje zakłócenie równowagi rodzinnej, dany członek rodziny — czując, że inni nie spełniają jego oczekiwań — stosuje różne manewry w celu przywrócenia tej równowagi: odwołuje się do lojalności, wzbudza poczucie winy itd.W rodzinie zdrowej zmiana transakcji komunikacyjnych przebiega jednak szybciej niż w rodzinach zaburzonych i bez wywoływania konsekwencji destrukcyjnych (np.rozpadu rodziny)
[ Pobierz całość w formacie PDF ]