[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Wykrycie kalkulacji łatwo może okazać się bardzoniepokojące, jak na przykład wówczas, gdy mąż zaczyna podejrzewać żonę o niewierność,kiedy dowiaduje się, że jej pozornie przypadkowe spotkanie z byłym kochankiem faktyczniewcale nie było dziełem przypadku.Przyjęcie uogólnionego zaufania, jakie wiąże się zidentyfikacją przygodnych zdarzeń, dotyczy dalszych oczekiwań, jak również bieżącychinterpretacji.Na ogół w sytuacjach społecznych jednostka przyjmuje, że inni obecni niewykorzystają kiedyś w przyszłości tego, co się tu i teraz dzieje, w jakiś złośliwy lubnieżyczliwy sposób.Jednak to, jaki kto w przyszłości zrobi użytek z bieżących sytuacji,pozostaje kwestią otwartą.Kokon ochronny to osłona zaufania, która umożliwia podtrzymanie możliwego �Umwelt�.Podglebie zaufania jest warunkiem i wynikiem rutynowego przebiegu zdarzeń w świecie,gdzie nic takiego się nie dzieje" - świecie faktycznych i możliwych wydarzeń, które tworząśrodowisko bezpośrednich czynności jednostki i jej planów na przyszłość, gdzie, z jej punktuwidzenia, od większości nic nie zależy".Zaufanie obejmuje tu faktyczne i potencjalnezdarzenia w świecie fizycznym, jak również spotkania i działania w sferze życia społecznego.%7łycie w ramach nowoczesnych instytucji społecz-178IV.Los, ryzyko i bezpieczeństwonych, gdzie ryzyko jest rozpoznawane jako takie, nie zawsze sprzyja pokładaniuuogólnionego zaufania w odrzuconych możliwościach", czyli możliwościach, które zostaływykluczone jako nieadekwatne względem tożsamości i celów jednostki.Poczuciebezpieczeństwa psychicznego, jakie dają koncepcje losu, jest w większości niedostępne,podobnie jak personaliza-cje zdarzeń naturalnych w postaci duchów, demonów i innychbytów.Dalszych problemów związanych z relacją uogólnionego zaufania i Umwelt nastręczaciągła konstruktywna ingerencja w życie codzienne systemów abstrakcyjnych.W nowoczesnych warunkach społecznych, im bardziej jednostka stara się refleksyjnie nadaćkształt swojej tożsamości, tym większą ma świadomość, że o przyszłości decyduje to, codzieje się teraz.W miarę jak jednostka odchodzi od koncepcji fortuny, głównym wymiaremkolonizacji jej obszarów własnej przyszłości staje się szacunek ryzyka, lub wyważanie ryzykai szans.Jednakże z psychologicznego punktu widzenia kluczową rolę odgrywa gwarantowanaprzez kokon ochronny możliwość zignorowania niebezpiecznych skutków, na jakie wskazujemyślenie w kategoriach ryzyka.Skoro sporządzanie rozkładów ryzyka jest tak ważnymwymiarem nowoczesności, jednym ze sposobów osiągnięcia tego efektu może być znajomośćstosunków prawdopodobieństwa dla różnego typu aktywności lub zdarzeń.Możliwość, że cośpójdzie nie tak", można odsunąć na bok jako tak mało prawdopodobną, że nie wartozaprzątać sobie nią głowy.Oblicza się, że pod wieloma względami samolot jest119 najbezpieczniejszym środkiem transportu.W wypadku lotnictwa cywilnego ryzyko śmierci wkatastrofie lotniczej wynosi 1:850000 i jest to wynik podzielenia liczby ofiar katastroflotniczych w danym przedziale czasu przez całkowitą liczbę lotów pasażerskich w tymokresie23.Zob.John Urquhart, Klaus Heilmann, Risk Watch, s.45.Ryzyko, bezpieczeństwo i kokon ochronny179Mając na uwadze liczbę wypadków, którym ludzie ulegają w domu, w pracy i w różnychinnych miejscach, trudno zaprzeczyć, że fotel kursowego samolotu unoszącego się osiemkilometrów nad ziemią jest najbezpieczniejszym miejscem na świecie.A jednak wielu ludziwciąż przeraża latanie, a są i tacy, którzy mimo istniejących możliwości i środków, jakimidysponują, nigdy nie wsiadają do samolotu.Nie mogą pozbyć się myśli, co by było, gdybyjednak coś poszło nie tak.Co ciekawe, niektórzy z nich nie mają nic przeciwko poruszaniu się samochodem, mimo żena pewno zdają sobie sprawę ze związanego z tym znacznie wyższego ryzyka utraty zdrowia iżycia.Jak się zdaje, kontrfaktyczność mocno waży na tych wyborach i choć wypadkidrogowe mogą być makabryczne, nie wywołują w nich takiego przerażenia jak potencjalnyprzebieg katastrofy samolotu.Inne czynniki, które mogą się przyczyniać do zmniejszenia niepokoju spowodowanegoświadomością ryzyka jako ryzyka, to odsunięcie w czasie i dystans przestrzenny.Młoda,ciesząca się dobrym zdrowiem osoba może mieć pełną świadomość ryzyka, jakie niesiepalenie, ale będzie odnosić je do czasu należącego w jej pojęciu do nieprawdopodobniedalekiej przyszłości, kiedy dojdzie do czterdziestki, a w tak dalekiej przyszłości zagrożenia tezupełnie się rozmywają.Ryzyko, które nie dotyczy bezpośrednio codziennych sytuacjiżyciowych, na przykład czynniki ryzyka na wielką skalę, także może być wyłączone zUmwelt.Innymi słowy, związane z nim niebezpieczeństwa są zbyt odległe od praktycznejstrony życia jednostki, by brała ona poważnie ewentualność ich wystąpienia.Pojęcie losu nie znikło jednak bez śladu.Można je napotkać w niepokojącym połączeniupoglądów odpowiadających niere-ligijnemu rozumieniu ryzyka z postawami fatalistycznymi.Wiara w opatrzność - znaczące zjawisko związane z pewnymi podstawowymiwłaściwościami samej nowoczesności - to"'.4".=4180TV.Los, ryzyko i bezpieczeństwoRyzyko, bezpieczeństwo i kokon ochronny120 181jedna z postaci, w jakiej wraca pojęcie fortuny.Opatrznościowe interpretacje historiistanowiły główny wymiar kultury oświecenia, nie dziwi więc, że ich pozostałości w myśleniupotocznym zachowały się do dzisiaj.Zaś postawy wobec ryzyka na wielką skalę wciąż chybanoszą znamię wiary w opatrzność.Nawet jeśli żyjemy w apokaliptycznych czasach i jesteśmynarażeni na wiele globalnych zagrożeń, ludzie zachowują przekonanie, że rządom,naukowcom i inżynierom można zaufać, iż podejmą słuszne kroki, aby zapobiec większymkatastrofom, inni zaś uznają, że na koniec i tak będzie, co ma być".Takie postawy mogą jednak przekształcić się w myślenie fatalistyczne.Etos fatalistyczny jestjedną z możliwych reakcji na niereligijną kulturę ryzyka
[ Pobierz całość w formacie PDF ]